
Pierwszy, pisemny przekaz dotyczący nazwy miejscowej Mysłakowic, odnotowany został w 1385 r., odnosząc się do miejscowości jako dóbr lennych. W XV w., ze wspomnianych dóbr lennych wykształciły się cztery odrębne majątki, scalone ostatecznie w 1736 r., za sprawą rodu von Reibnitz. W chwili połączenia dóbr, funkcję centrum przejęły Mysłakowice Środkowe ze znajdującym się na jej terenie zespołem zabudowań dworskich. Dobra mysłakowickie, nadal jako lenne, przechodziły kolejno w posiadanie rodzin: von Kottwitz w 1761 r., Richthofen w 1803 r., oraz Kalkreuth w 1809 r.
W 1816 r., dobra mysłakowickie przejął hrabia von Gneisenau, którymi zarządzał do swojej śmierci w 1831 r. Barokowy pałac w Mysłakowicach został na polecenie hrabiego przebudowany w stylu neoklasycyzmu. Autorem projektu był malarz oraz architekt Joseph Carl Raabe. Całość bryły powstałej na rzucie dawnego pałacu, przekryta była czterospadowym dachem, akcentowanym w centralnej części belwederem, z którego rozciągał się widok na okolicę oraz panoramę gór. Hrabia von Gneisenau w latach 1816-1822 zaplanował wokół mysłakowickiego pałacu niewielki park (prawdopodobnie stylu krajobrazowego) przy czym nie jest znany w pełni układ przestrzenny ówczesnego założenia.
Założenie parkowe w Mysłakowicach z początku XIX wieku, cechowała skromna skala obiektu, która nie sprzyjała wyposażeniu go w elementy małej architektury czy programowe obiekty architektoniczne. Mimo wspomnianej, ubogiej programowo kompozycji parku hrabiego von Gneisenau, jego właściciel zwrócił uwagę na atrakcyjny wizualnie krajobraz Kotliny Jeleniogórskiej, aranżując na terenie parku liczne punkty widokowe. Wśród elementów parkowej kompozycji będących pozostałością doby XVIII stulecia, wymienić należy zwierzyniec. Za panowania hrabiego, zagospodarowano także dawny ogród użytkowy oraz zainteresowano się kompozycyjną adaptacją pobliskiego wzniesienia (Mrowiec), na którym w 1824 r., ulokowano punkt widokowy. Punkt widokowy na Mrowcu został urządzony wokół skalnego bloku na szczycie wzniesienia (501 m.n.p.m.), otoczonego murem z niszami na ławki z piaskowca. Hrabia na potrzeby odpowiedniej atmosfery podczas pikników organizowanych na Mrowcu, zlecał umieszczenie stada krów z dzwonkami, zatrudniając przy tym klarnecistów grających sielskie melodie oraz trębaczy odpowiedzialnych za utwory o podniosłym klimacie polowań myśliwskich. Wskazuje to uwagę na sentymentalno-romantyczny klimat, tak bardzo utożsamiany z odkrywanym w XIX stuleciu Śląskiem.
Od spadkobierców hrabiego von Gneisenau, dobra w Mysłakowicach zostały wykupione w 1831 lub 1832 przez króla pruskiego, Fryderyka Wilhelma III. Z inicjatywy pruskiego króla, Mysłakowice jak również cała Kotlina Jeleniogórska, dzięki swojej wyjątkowej rzezbie terenu i walorom przyrodniczym stały się jednym z celów wycieczek mieszkańców Prus. Wysoką pozycję majątku a co za tym idzie, stopień sympatii względem miejsca przejawianej przez głowę królewską, było zaangażowanie do prac projektowych najwybitniejszych projektantów epoki. Niezastąpiony duet projektantów, Karl Friedrich Schinkel oraz Peter Joseph Lenné przyczynił się do nadania dobrom Mysłakowickim rangi klejnotu Kotliny Jeleniogórskiej. Schinkel przybył do Mysłakowic w 1832 r., zapoznając się z uwarunkowaniami regionalnymi od których uzależniał projekt przebudowy pałacu. Przed rozpoczęciem prac związanych z przeprojektowaniem pałacu jak również aranżacją terenów parkowych, dokonano rekompozycji punktu widokowego na Mrowcu. Archiwalne publikacje traktujące o dziejach Śląska nie są zgodne co do charakteru wspomnianego punktu widokowego. Według niektórych był to skalny stół z marmurową tablicą orientacyjną wykonaną przez berlińskiego kamieniarza Wimmela w 1835 r. Z kolei w innych opracowaniach wspomina się o belwederze, jednak bez wzmianki czy owa nazwa stanowiła jedynie nazwę miejscową punktu widokowego czy też odnosiła się do charakteru obiektu architektonicznego. Dawna, barokowa siedziba otrzymała neoklasycystyczny kostium o elewacjach pomalowanych w ulubionych odcieniach króla Wilhelma III, tj: jasno niebieskim i jasno szarym. Dobór kolorystyki pałacowej elewacji warunkowany był także wolą architekta o jak najlepszej ekspozycji pałacowej bryły w lokalnym krajobrazie. Przebudowa pałacu podzielona została na dwa etapy, przy czym drugi przebiegał w latach 1836-1838 także pod nadzorem Schinkla. Król Wilhelm III nabył także okoliczne miejscowości, Karpniki oraz Wojanów. Dla wszystkich obiektów planował przeprowadzenie kompleksowych prac projektowych prowadzonych równocześnie, dzięki którym wszystkie założenia pałacowo-parkowe miały tworzyć spójną kompozycję.
Kolejna faza przeprojektowania architektury budynku pałacowego planowana była na lata 1840-1844 pod kierunkiem znamienitej postaci w świecie pruskiej architektury XIX wieku, jaką był F.A. Stüler. Inicjatorem prac był król Fryderyk Wilhelm IV. Stüler przebudował pałac zaprojektowany uprzednio przez Schinkla w budowle quasi obronną, przydając mu wyglądu średniowiecznego zamku.
Stülerowi udało się stworzyć w pełni tektoniczną bryłę, o zróżnicowanych wysokościach poszczególnych części, nad którymi górowała ośmioboczna wieża. Prócz charakterystycznej wieży pałacowej, z której podziwiano tereny parkowe i krajobraz Kotliny Jeleniogórskiej, wyjątkowym elementem nowego budynku była jadalnia. Jadalnia stanowiąca dobudówkę utrzymaną w stylu neogotyku angielskiego epoki Tudorów, wyraznie odznaczała się na tle centralnego korpusu pałacu. Wielce prawdopodobnym jest iż do projektu tego elementu wykorzystane zostały szkice projektowe samego króla Fryderyka Wilhelma IV z 1816 r. Ów szkic przedstawiał architektoniczną wizję budowli klasztornej zwanej „Św. Jerzym na jeziorze”. Dach jadalni pełnił funkcję tarasu widokowego co miało być nawiązaniem do rozwiązań architektonicznych zamku Hohenzollernów, Stolzenfels. Miało to stanowić ideowe przeniesienie królewskiego krajobrazu Nadrenii do Kotliny Jeleniogórskiej. Jadalnia pałacu w Mysłakowicach nazywana była w latach 30. XX wieku, Salą Cesarską lub Królewską.
Wielce znamienne są tu preferencje architektoniczne Wilhelma IV, ukierunkowane na architekturę średniowieczną. Militarno-rycerski charakter rezydencji uzyskano przenosząc bezpośrednio architektoniczne wzorce angielskie. Ośmioboczna wieża górująca nad centralnym korpusem pałacu przywodziła na myśl zamkową strażnicę.
Karl Friedrich Schinkel, prócz wspomnianej bryły pałacu, zaprojektował także kościół mysłakowicki, który z punktu widzenia kompozycji ogrodowej stanowił zwornik widokowy wszystkich rezydencji w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej wchodzących w skład majoratu koronnego Hohenzollernów. Kościół został poświęcony w 1840 r. Smukła wieża z dzwonnicą miała być elementem identyfikującym przestrzeń Kotliny Jeleniogórskiej. Prace związane z projektowaniem kompozycji parkowych na terenie samych Mysłakowic czy okolicznych dóbr, rozpoczęte zostały w 1816 r. Lenné w planach datowanych na 1816 r., proponuje niewielkie założenie parkowe rozciągające się pomiędzy miejscami przewidzianymi pod rozbudowę pałacu i wzniesienie kościoła.
Wspomniane obiekty zaakcentowane zostały zbiornikami wodnymi, rozplanowanymi jako naturalistyczne stawy parkowe z wyspami i zatokami. Układ wodny mysłakowickiego założenia parkowego stanowił najważniejszy element jego kompozycji. Kompleks stawów parkowych wraz z zakomponowanymi towarzyszącymi grupami drzew i krzewów stanowiły atrakcyjny pierwszy plan dla widoku roztaczającego się z parteru pałacu. Uzupełnieniem dla parkowej kompozycji był masyw górski potęgujący wrażenia wizualne. Na planie parku datowanym na 1816 r., wykonanym przez ucznia Lenné, Gerharda Koebera widoczne są początki strefowego podziału tereny pałacowego parku. Obszar przylegający do budynku rezydencji zdobiony jest kompozycjami kwiatowymi z fontanną. Ten fragment założenia parkowego przywodzi na myśl skojarzenia ze strefą tzw: pleasure groundu. Kolejny fragment parku rozciągający się w kierunku południowym od pałacu reprezentuje stricte parkową kompozycję, w której układ zbiorników wodnych uzupełniany jest o swobodnie prowadzony układ drogowy biegnący w pobliżu grup drzew i krzewów podkreślających walory estetyczne roślin introdukowanych (a więc wszelkich egzotycznych i obcych śląskiemu siedlisku). Najdalej położona względem pałacu, część parku zdobiona była obiektami architektonicznymi ulokowanymi na osiach widokowych. Prace nad komponowaniem ogrodów w obrębie jeleniogórskiego majoratu koronnego Hohenzollernów datuje się na lata 1835-1838. Związany z nimi był pruski, tajny minister stanu Christian von Rother (1778-1848), który nadzorował w imieniu króla prace oraz osobiście troszczył się o tereny parkowe podczas nieobecności właściciela. Rother był osobą także związaną ze Śląskiem. Jako wielki potentat finansowy Prus, założyciel fabryk, otworzył na Śląsku przędzalnię. Rozwiązania przestrzenne na terenie parku rozrysowane przez Koebera, wykonywał osobisty ogrodnik królewski, Teichler. Opracował on także zbiór planów obiektu, dokumentując zachodzące w nim przemiany do lat 60. XIX w.
Po śmierci Schinkla w 1841 r., partnerem Stülera przy pracach budowlanych w Mysłakowicach był śląski budowniczy, Hamann. Po śmierci Schinkla w kompozycji mysłakowickiego parku odnaleźć można zachodzące zmiany wskazujące na rozwój tzw: pruskiego ogrodu będącego niejako związanym z tzw: ogrodnictwem eklektycznym. Dotyczą one zwiększenia liczebności wprowadzonych elementów małej architektury, obiektów architektonicznych oraz ozdobnych kompozycji kwiatowych. Informacje dotyczące stopni rozwoju kompozycji parkowej w Mysłakowicach przekazują liczne zachowane elementy archiwalnej ikonografii. Wśród licznych przekazów ikonograficznych wyróżnić należy przede wszystkim szkicom Freydnacka wykonanym w 1845 r., a więc w momencie rozkwitu kompozycji mysłakowickiego założenia pałacowo-parkowego. Wyjątkowy klimat ilustracji, porównywany przez badaczy do klimatu obrazów Friedricha czy Dahla, wskazuje na aurę kultu i tajemniczości jaka roztaczała się nad XIX wiecznym Śląskiem.
Realizację projektu architekta z Bukowca, Waltera przeprowadził kamieniarz z Berlina, Himmpel. Co ciekawe według archiwalnej dokumentacji, Schinkel miał znaczny wpływ na charakter założenia parkowego. Według jego w Skazówek rozplanowano dwa największe stawy. Prócz nadania pałacowi wspomnianej już kolorystyki uzasadnianej ekspozycja budynku w lokalnym krajobrazie oraz preferencjami królewskimi, Schinkel dał także szczegółowe wytyczne co do kolorystki kościoła mysłakowickiego. Budynek miał być mleczno-biały z różowymi i niebieskimi pasami, przekryty dachem w kolorze niebiesko-zielonym. Przebudowa pałacu była realizowana w latach 1840-1844. Wspomniana już część parku bogata w sztafaż zawierała takie elementy jak belweder, herbaciarnia, młyn, sztuczna kaskada. Ponadto na terenie mysłakowickiego założenia pałacowo-parkowego znajdowała się tzw: Willa Tyrolska wybudowana dla księżnej Legnickiej oraz Domek Tyrolski będący siedzibą Królewskiego Urzędu Budowniczego.
Lata 1843-1845 związane z najintensywniejszymi zmianami na terenie parku w Mysłakowicach. Dokonano wówczas znacznych zmian kompozycyjnych wyprowadzających tereny parkowe ze stylu krajobrazowego ku tendencjom eklektycznym. Na terenie przed pałacem ok. 1850 r., ustawiono przeskalowane figury halabardników wykonane we Wrocławiu. Do przypałacowego parku sprowadzone zostały z Poczdamu łabędzie. W tym samym czasie jeden z parkowych stawów, tzw: Staw Wyspowy (niem: Inselteich) został ozdobiony szczególnym elementem małej architektury. Na północnym brzegu zbiornika wodnego usytuowano bramę wykonaną ze szczęki wieloryba. Dalsze prace projektowe prowadzone były w latach 1862-1872. Polegały one w głównej mierze na udoskonaleniu układu wodnego na terenie parku oraz przebiegającego przez jego teren, układu drogowego. Od 1862 r., Mysłakowice należały do przyszłego cesarza Wilhelma I, co wpłynęło na ograniczenie wizyt składanych w pałacu przez króla Fryderyka Wilhelma III. Dobra mysłakowickie pozostały we własności Hohenzollernów do 1909 r., tj momentu rozwiązania majoratu koronnego.
Zapowiedzią schyłku świetności mysłakowickiego założenia pałacowo-parkowego, były wydarzenia z lat 1910-1937. Doszło wówczas od parcelacji terenu parkowego w wyniku której utracił on spójną kompozycyjnie ciągłość kształtowaną przez Lenné. W latach 20. XX wieku fragment ogrodu znajdującego się przed pałacem został przeprojektowany, otrzymując jeszcze bardziej ozdobny charakter. Po wspomnianej likwidacji majoratu, bezpośredni zarząd nad majątkiem przejął starosta jeleniogórski, któremu bezpośrednio podlegał administrator w Mysłakowicach. Około 1921 r., posiadłość mysłakowicka została sprzedana, przy czym zachodnia część terenów wraz z założeniem parkowym stała się własnością saksońskiego fabrykanta, Ernsta Rudolfa (†1926). Założenie parkowe za czasów administrowania przez rodzinę Rudolf zostało zamknięte do użytku rodziny. Ponadto kompozycja parkowa została zubożona o elementy małej architektury, niektóre z obiektów architektonicznych jak również cennych fragmentów przeznaczonych na funkcje gospodarcze. Pałac w 1927 r., a dokładniej tzw: Sala Królewska, znalazła się w centrum zainteresowania ówczesnego, powiatowego programu ochrony zabytków. Pałac w Mysłakowicach jako zjawisko architektoniczne przytaczany był równolegle z tak ważnymi dla historii Prus jak Burg Hohenzollern, Stolzenfels czy Malbork urastający do symbolu tzw: pruskiej walhalli. Podziały administracyjne dawnej pałacowej gminy zostały ostatecznie zlikwidowane w 1937 r., w chwili utworzenia jednej gminy wiejskiej Mysłakowice. W czasie II Wojny Światowej, pałac był siedzibą jednostki niemieckiego oddziału SA.
Fazy przekształceń kompozycji parkowej: początek XIX w., 1832-1850,
Styl ogrodowy: krajobrazowy,
Autor projektu parku: Peter Joseph Lenné / Gerhard Koeber
Historyczna powierzchnia parku: 13 ha
opracowanie: Łukasz Przybylak na podstawie autorskich badań: Specyfika kształtowania XIX wiecznych założeń rezydencjonalnych na Śląsku,
fot. zbiory prywatne Łukasza Przybylak