Park przypałacowy Morawa

You are here Start  > Ogrody Dolnego Śląska >  Park przypałacowy Morawa
Item image

Wraz z podjęciem prac budowlanych, Eduard Teodor von Kramsta zlecił także prace na terenie parku. Nowe założenie kształtowane w duchu XIX wiecznych parków krajobrazowych rozciągało się na południe, północny-wschód oraz wschód od pałacu zajmując powierzchnię ok. 24 ha. Od południa jego granicę wyznaczała rzeka Strzegomka, od północy i zachodu lokalna droga a od strony wschodniej, kompozycja parkowa przechodziła stopniowo w masyw niewielkiego, leśnego drzewostanu. W południowo-wschodnim krańcu parku, znajdowała się także bażantarnia wzniesiona prawdopodobnie z końcem XIX wieku (obecnie w ruinie). Tożsamość autora projektu dla morawskiego parku pałacowego nie jest znana.

Centralną część parkowej kompozycji zajął nieregularny staw z niewielką wyspą oraz zachowaną współcześnie, przystanią dla łodzi (druga znajdowała się także na wyspie). Linia brzegowa stawu stanowiła jednocześnie granice fragmentu głównego wnętrza parkowego. Tafla zbiornika wodnego podkreślała zarazem główną oś kompozycyjną i widokową biegnącą z pałacu w kierunku wschodnim. Tylną część wspomnianego wnętrza parkowego akcentuje soliterowy okaz buka czerwonego w odmianie o malowniczo przewieszających się konarach. Południowa część parku, a dokładnie granica pomiędzy stawem a przepływającą przez park Młynówką, to także grobla obsadzona dębami oraz lipami. Biegnąca na jej szczycie droga prowadziła z pałacu do diabelskiego mostku (niem: Teufel Brücke), stanowiącego typowy element wyposażenia XIX wiecznych parków powstałych na terenie Niemiec (mostek łączył brzegi Młynówki, obecnie jest w stanie ruiny). Nawiązujący stylistyką do tzw.: mostku chińskiego powszechnego w ogólnoświatowej sztuce ogrodowej doby XIX stulecia, akcentowany był dodatkowo sztucznym, skalnym rumowiskiem. Park w Morawie słynie także z granitowych mostków spinających przeciwne brzegi licznych rowów melioracyjnych odwadniających podmokłe tereny. Większość z tych obiektów zachowała się do dzisiaj.

Parkowy układ drogowy prowadził także w kierunku północnym przez kolejne parkowe wnętrza przenikające się z towarzyszącym od wschodu lasem. W latach 90., XIX wieku w jednym z wnętrz w północnej części parku, w bezpośrednim powiązaniu widokowym z pałacem wzniesiono rodową kaplicę. Budynek o historyzującej formie przywodził na myśl średniowieczne, gotyckie kaplice a w kompozycji parku przypałacowego w Morawie odgrywał niemal pierwszorzędną rolę. Mniej więcej w tym samym okresie co budowa kaplicy, w parku zaaranżowano rodową nekropolię. Na terenie parku, w jego południowej części znajdował się także Dom Ogrodnika a przy pałacowym tarasie interesujący, tzw.: Domek Śpiącej królewny z malowniczą grotą znajdującą się w jego południowej, szczytowej elewacji.

W pobliżu wspomnianej kaplicy, podobnie jak na pałacowym tarasie, znajdowały się regularne kwiatowe kompozycje zdobiące nie tylko sam budynek ale także pamiątkowy głaz poświęcony fundatorowi obiektu.

Zgodnie ze specyfiką kształtowania parków stylu krajobrazowego, zabudowania folwarczne zlokalizowane w północnej części rezydencji, zostały skryte za masywami drzew i krzewów jak również bujną roślinnością owalnego gazonu usytuowanego za pałacem. Wyjątek stanowił (nie zachowany współcześnie) budynek zarządcy majątku wysunięty w kierunku szczytowej, wschodniej elewacji pałacu oraz wozownia w zachodnim narożniku tylnego podjazdu.

Fazy przekształceń kompozycji parkowej: 1858-1860
Styl ogrodowy: krajobrazowy
Autor projektu parku: nieznany
Historyczna powierzchnia parku: 23 ha

opracowanie: Łukasz Przybylak
fot: Łukasz Przybylak

 





Adres obiektu:

Adres:
Morawa
GPS:
50.96571950893129, 16.396693831610037

comments powered by Disqus