Założenie kamienieckie, ufundowane przez księżną Mariannę Orańską jest tak naprawdę owocem współpracy dwóch czołowych twórców okresu XIX w., Karla Friedricha Schinkla oraz Petera Josepha Lenné, królewskiego planisty i dyrektora ogrodów (twórcy min.: krajobrazowej części cesarskiego założenia Sanssouci w Poczdamie oraz berlińskiego Tiergarten). Okalający kamieniecki pałac park zaprojektowano w stylu krajobrazowym na łącznej powierzchni ok. 120 ha (cały obszar Góry Zamkowej wraz z ogrodami regularnymi, ozdobnymi terenami parkowymi, wschodnim zboczem, oraz podnóżem, kształtowanym w XIX stuleciu jako niewielki kompleks leśny).
Lokalizacja parku na rozległym wzniesieniu umożliwiła aranżację licznych punktów widokowych z kamiennymi ławkami oraz pawilonami dekoracyjnymi, z których to między innymi kamieniecki park słynął w głębi Królestwa Prus. Najbardziej imponująca była jednak regularna część ogrodu, zaplanowana przez Petera Josepha Lenné w ścisłej współpracy z Schinklem. Regularny ogród przylegał bezpośrednio do budynku pałacowego, podkreślając jednocześnie oś symetrii pałacu jak również główną oś kompozycyjną całego kompleksu rezydencjonalnego.
Mniejszą część regularnego ogrodu zlokalizowaną przed frontową elewacją budynku (wschodnią), stanowił w głównej części basen o geometrycznym kształcie, który wraz ze wszystkimi towarzyszącymi mu dekoracyjnymi nasadzeniami roślin oraz programem rzeźbiarskim stanowił kompozycję tzw.: parteru wodnego. Basen był jednocześnie ważnym elementem powiększającym optycznie neogotycką eksedrę z grotą. Grota podparta historyzującymi ostrołukami kryła rzeźbę przedstawiającą Apollina. Schody biegnące po obydwu stronach groty oraz zewnętrzna rampa obsadzona alejowo grabami, prowadziły na taras niewielkiego wzniesienia. Na jego szczycie, znajdował się niewielki plac z centralnie umieszczoną, 11-metrową marmurową kolumną z figurą Bogini Victorii (wzniesiona ok. 1871 r.,).
Większa część regularnego ogrodu zbudowana była łącznie z siedmiu tarasów, schodzących do zachodniego podnóża Góry Zamkowej. Najrozleglejszym był taras przypałacowy wsparty na kamiennych ścianach oporowych. W centralnej części znajdowała się okrągła fontanna z wodotryskiem podkreślającym główną oś kompozycji przestrzennej całego obiektu. W skrajnych częściach tarasu znajdowały się także konstrukcje trejaży z rozpiętymi pnączami. O ile cały park był dostępny dla odwiedzających o tyle dwa najwyżej położone tarasy mogły zostać zamknięte na wyłączny użytek mieszkańców pałacu. Taras przypałacowy z fontanną posiadał łącznie pięć loggi z których rozpościerał się widok na okolicę oraz wybrane fragmenty parkowej kompozycji.
W okolicy naturalistycznego zbiornika wodnego, znad którego brzegu można było podziwiać dominującą bryłę pałacu, wzniesiono budynek pompowni zaprojektowanej w dekoracyjnej formie, nawiązującej do wyglądu rezydencji stylu Tudorów. Ten malowniczy zakątek powiązany był układem drogowym z pozostałymi częściami parku. Od południa, część granicy parku wyznaczała rzeka Budzówka.
We wschodniej części rezydencji, na początku XX w., wzniesiono także rodowe mauzoleum przypominające antyczną świątynię. Ten neoklasycystyczny budynek był ostatnim elementem znajdującym się na wschodnim odcinku głównej osi kompozycyjnej całego założenia pałacowo-parkowego.
Fazy przekształceń kompozycji parkowej: 1858-1868
Styl ogrodowy: krajobrazowy
Autor projektu parku: Peter Joseph Lenné
Historyczna powierzchnia parku: 123 ha
opracowanie: Łukasz Przybylak
fot: Anna Hamrol & Łukasz Przybylak
