Pierwsze wzmianki o osadnictwie na terenie Roztoki datowane są na koniec XIV wieku. Majątek przechodził odpowiednio z rąk rodów von Ronau, von Reibnitz na własność potężnego rodu Hochbergów, którzy zarządzali włościami od końca XV wieku. W pierwszej połowie XVII stulecia, Roztoka stała się własnością Hochbergów z Książa.
Renesansowy dwór w Roztoce, został w 1720 roku rozbudowany i przekształcony w pałac. Czteroskrzydłowa bryła budynku, kryła w sobie niewielki dziedziniec. Zachowane wówczas przez architekta (Hammerschmidt) cechy pierwotnego dworu renesansowego zostały całkowicie zatarte w wyniku kolejnej przebudowy jaka miała miejsce w 1870 r (według projektu Oliviera Pavelt). Rezydencja z Roztoce została otoczona regularną fosą, przez którą na wysokości głównego portalu wejściowego do pałacu oraz tylnego wejścia, przerzucono dwa kamienne, dwuprzęsłowe mosty. Mosty te, były dodatkowo dekorowane przez ozdobne balustrady. Według danych datowanych na XVIII stulecie, na północ od pałacu zlokalizowano rozległy folwark oraz kościół ogrodzony kamiennym murem. Po wschodniej stronie pałacu, znajdowały się wówczas dwie, dekoracyjne oranżerie, stajnia oraz browar. W dobie XVIII stulecia, miejsce znanego współcześnie parku zajmował rozległy, pałacowy sad (rozciągający się poza mury kościelne).
Frontowa elewacja pałacu została zwrócona w kierunku ogrodów, oddzielonych od pałacu lokalną drogą. Wejście na teren pałacowych ogrodów prowadziło przez ozdobny portal, umieszczony na przedłużeniu osi wyznaczanej przez główne wejście do pałacu. Dekoracyjna brama osadzona była pomiędzy zabudowaniami gospodarczo-ogrodniczymi. Ówczesne założenie ogrodowe składało się z dwóch elementów. Pierwszym z nich był niewielki ogród umieszczony na wprost głównej elewacji pałacu. Drugim, znacznie większa, kwaterowa część usytuowana na wschód od zabudowań stajennych. Tak zwany „ogród wejściowy” miał formę kwatery flankowanej przez zabudowania towarzyszące głównemu wejściu do ogrodu oraz oranżerie. Część ogrodu położonego tuż przed oranżeriami, zwana była ogrodem letnim. Związane to było z prawidłowością wystawiania w okresie letnim drzewek cytrusowych. Po przeciwległej względem oranżerii stronie, wzniesiony został tzw.: mur parawanowy, oddzielający ogród wejściowy od większego, ogrodu kwaterowego. Najważniejszym elementem tej kompozycji był pawilon ogrodowy, wzniesiony we wschodniej części ogrodu wejściowego. Pawilon ogrodowy na planie oktagonu kryty był kopulastym dachem. Pawilon był otoczony niewysokim murem oporowym z dekoracyjnymi furtkami. Osiowy układ tej części ogrodu podkreślany był dodatkowo przez fontannę oraz kamienne schody umieszczone na osi głównego wejścia. Ogród kwaterowy także posiadał pawilon, któremu towarzyszył szereg rzezb skrytych w niszach urządzonych w wysokich ścianach, formowanego żywopłotu. Ogród kwaterowy słynął także z licznych bindaży (alejek krytych ażurową konstrukcją z rozpiętymi na niej pędami formowanego grabu).
Około pierwszej połowy XIX wieku, w miejscu dawnego sadu dworskiego, założony został park w stylu krajobrazowym. Krajobrazowa kompozycja została oddzielona od pałacu przy pomocy rozległego gazonu, akcentowanego w centralnej części przez fontannę. Głównym elementem zaprojektowanego wówczas parku, była rozległa polana, której brzegi wyznaczane były przez naturalistycznie zestawiany drzewostan. Spora część drzew zlokalizowanych w obrębie centralnego wnętrza parkowego, nowej, swobodnej kompozycji, została posadzona w charakterze soliterów. Wśród nich znalazły się platany, buki purpurowe, dęby, topole białe i cisy. Malowniczości nowego parku dopełniała pałacowa wieża, która wyznaczając środkowy ryzalit ogrodowej elewacji, dominowała nad rozległym parkowym wnętrzem. Warto przy tym podkreślić, iż wysokie walory artystyczne barokowego ogrodu w Roztoce sprawiły, iż uchroniono je od XIX wiecznych zmian stylu krajobrazowego i naturalistycznego.
Fazy przekształceń kompozycji parkowej: XVI w., 1720, poł. XIX w.,
Styl ogrodowy: krajobrazowy z reliktami barokowej kompozycji,
Autor projektu parku: nieznany,
Historyczna powierzchnia parku: 18 ha
opracowanie: Łukasz Przybylak na podstawie autorskich badań „Specyfika kształtowania XIX wiecznych założeń rezydencjonalnych na Śląsku”
fot: Anna Hamrol, Łukasz Przybylak – zbiory prywatne
